ملانوز جلدی-عصبی

این نوع ملانوسیت هامارتوماتوزیس[1] پوستی و پیاآرکنوئید[2] است که برای اولین بار در سال 1861 توصیف شد. این بیماری بسیار نادر است و احتمال وقوع آن 1 در 20000 تولد می باشد. این بیماران در 66% از موارد دارای یک خال بزرگ معمولا در ناحیه بالا تنه یا کمر و با فراوانی کمتر در ناحیه پس سری یا در ناحیه فوقانی پشت گسترش یافته است، هستند. در 34% موارد خال های مادرزادی برجسته کوچک و متوسط در نواحی دیگر بدن مانند سر، صورت و گردن دیده می شوند. پیاآرکنوئیدضخیم و رنگی با سلول های ملانوتیک برجسته و ورقه ای که 88% با درگیری جمجمه ای و با 88% درگیری ستون مهره ها، لپتومننژ ملانوما[3] در این بیماران مشاهده می گردد. در سیستم اعصاب مرکزی موجب زوال و تشنج، هيدروسفالي ثانویه با سد کردن مسیرهای سیسترنال[4] یا نابودی پرزهای آراکنوئید بوسیله تومور، درگیری نخاع، فلج اعصاب کرانیال بویژه اعصاب ششم و هفتم می گردد.

 ژنتیک بیماری:

این بیماری در اثر جهش سوماتیک در ژن NRAS ایجاد می شود که این ژن در لوکوس 1p13 قرار دارد. در اکثر بیماران یک جهش هتروزیگوت سوماتیک در این ژن دیده می شود ولی برخی از بیماران دارای چند جهش سوماتیک در این ژن هستند. در صورتیکه جهش در ژرم لاین یکی از والدین رخ دهد برای جنین کشنده است و تمامی بیماران ناشی از جهش سوماتیک در دوران جنینی هستند.

بیماریزایی:

این بیماری اسپورادیک می باشد و مکانیسم بیماری ناشناخته است. فرض بر این است که تاخیر در رشد ملانوبلاست های منطقه تاج عصبی که در ایجاد پوست و پیاآرکنوئید شرکت دارند، در اتیولوژی بیماری نقش داشته باشند. هر دو جنس با فراوانی یکسان درگیر می شوند. اکثریت این بیماران در طول بارداری یا در یکسالگی فوت می کنند. بیمارانی هم مشاهده شده اند که تا سن 20 تا 25 سالگی نیز عمر کرده اند اما فقط در موارد نادری بیش از این سن به عنوان مثال 40 سالگی دیده شده است.

علایم بالینی:

ملانوز جلدی عصبی از بدو تولد در نوزاد مشاهده می شود. یافته های CNS ممکن است در ابتدا نرمال باشد اما تشنج و سایر علائم با افزایش فشار داخل جمجمه قبل از دو سالگی و عقب ماندگی ذهنی قبل از یک سالگی ظهور می کنند که ظاهرا با ملانوبلاستیک های درگیر در پیاآرکنوئید و نخاع ارتباط دارد. ملانومای لپتومننژیال در 63-40 درصد بیماران مشاهده می گردد. اختلالات CNS موجب مرگ زود هنگام می گردد. درصدی از این بیماران مرده بدنیا می آیند. اکثریت این بیماران قبل از 2 سالگی می میرند و فقط 10 درصد تا قبل از 25 سالگی زنده می مانند. مدت زمان بقا مابین تظاهرات ابتدایی و مرگ سه سال می باشد که اکثرا بطور ناگهانی در 21 سالگی رخ می دهند.

در 25 درصد بیماران با نشانه های عصبی، خال ملانوستیک مادرزادی بزرگ، تشدید سیگنال های مغناطیسی در لپتومننژیال یا نزدیک بافت اصلی مغز دیده می شوند. بیماران بدون خال در ناحیه سر و گردن یا ناحیه وسط پشت بندرت دچار مشکلات عصبی می شوند. ریسک برگشت ملانوما بدخیم در ملانوز جلدی 10-5 درصد گزارش شده است. جراحی برای کاهش ضایعات پوست در این بیماران موجب کاهش پیشرفت بیماری به لپتومننژیال می گردد.

 علائم بالینی نادر:

سیرنگومیلی[5]، ناهنجاری دندی-واکر[6] ، سایکوز[7] ، دیورتیکولوم مکل[8]، آنامولی های دستگاه ادراری[9]، شامل لگنچه کلیه[10] و ناهنجاری های حالب[11]، کیست های کلیوی یکطرفه، رابدومیوسارکوم[12]، اکستراکرانیال ملانوز [13] که ممکن است به ملانوما مننژ[14] متاستاز دهد. لیپوسارکوم، بدخیمی غلاف اعصاب محیطی.

[1] . Melanocytic hamartomatosis

[2] . Pia-arachniod

[3] . Leptomeningeal melanoma

[4] . Cisternal pathways

[5] . Syringomyelia

[6] . Dandy-Walker malformation

[7] . Psychosis

[8] . Meckel diverticulum

[9] . Urinary tract anomalies

[10] . Renal pelvis

[11] . Ureteral malformations

[12] . Rhabdomyosarcoma

[13] . Extracranial melanoma

[14] . Meningeal melanima